Чаму менавіта я? Пытанне без адказу...
Многія задаюць сабе пытанне, чаму страшная хвароба напаткала таго альбо іншага чалавека. Чаму наш ксёндз захварэў на рак, і хвароба нечакана адарвала яго ад службы і штодзённых заняткаў? Так прадвызначана лёсам? Альбо гэта Божае пакаранне?
Ні прадвызначаны лёс, ні Пан Бог, які карае, не з’яўляюцца падмуркам маёй веры і жыццёвага досведу. Праўда, некаторыя людзі пасля доўгіх роздумаў знаходзяць — магчыма, абапіраючыся на ўласны вопыт цярпенняў — адказ на пытанні: «Чаму?» і «Чаму менавіта я?».
Прыгнечаны цяжарам хваробы, я таксама шукаю адказ на гэтае пытанне для таго, каб зразумець і знайсці сэнс жыцця. Казка Дэла Брыта дапамагае мне ў гэтым.
КАЗКА ПРА БАМБУК
У адным вялікім каралеўстве, на захадзе краіны, рос цудоўны сад. Гаспадар саду любіў праходжвацца там спякотнымі днямі. З усіх дрэваў і раслінаў ён найбольш любіў высакароднае бамбукавае дрэва. З году ў год Бамбук рос і рабіўся ўсё больш прыгожы. Ён ведаў, што Гаспадар глядзіць на яго з радасцю і любіць яго.
Аднойчы Гаспадар у глыбокай задуменнасці прыйшоў да свайго ўлюбёнага Бамбука і з пашанаю пакланіўся яму.
— Дарагі Бамбук, ты мне патрэбны, — сказаў Гаспадар.
Здаецца, настаў той дзень, дзеля якога дрэва было створана.
— Мой Пане, я гатовы. Выкарыстай мяне так, як Ты палічыш патрэбным, — ціха адказаў Бамбук.
— Бамбук, — голас Гаспадара зрабіўся сур’ёзны, — дзеля таго, каб цябе выкарыстаць, мне давядзецца ссячы цябе.
— Ссячы мяне? Мяне, каго Ты, мой Пане, зрабіў самым прыгожым у сваім садзе?! Не, толькі не гэта! Выкарыстай для радасці, але не сячы мяне, калі ласка!
— Мой любасны Бамбук! — голас Гаспадара зрабіўся яшчэ больш сур’ёзны. — Калі я не ссяку, то і не змагу цябе выкарыстаць.
У садзе стала ціха. Вецер затаіў сваё дыханне. Бамбук паволі пакланіўся і прашаптаў:
— Мой Пане! Калі Ты не можаш выкарыстаць мяне, не ссекшы, то што ж... Рабі са мною, што хочаш!
— Мой любасны Бамбук, але мне давядзецца абрэзаць яшчэ і твае галіны, лісце...
— О Пане! Выбаў мяне ад гэтага! Не разбурай маю прыгажосць, пакінь мне мае галіны ды лісце.
Гаспадар адказаў:
— Але калі я не зрэжу твае галіны і лісце, то не змагу цябе выкарыстаць.
Сонца схавалася. Перапалоханы матылёк паляцеў прэч. А Бамбук, дрыжучы ад прадчування таго, што яго чакае, ціха сказаў:
— Мой Пане, сячы іх.
— Бамбук, але мне яшчэ давядзецца рассячы твой ствол на часткі, бо калі я не зраблю гэтага, то не змагу цябе выкарыстаць.
Бамбук нізка схіліўся і ціха прамовіў:
— Мой Пане, сячы мяне на часткі.
Гаспадар ссек Бамбук, зрэзаў галіны, абарваў лісце, рассек ствол на дзве часткі, дабраўшыся да самага сэрца, і панёс яго да крыніцы. Там Гаспадар асцярожліва паклаў свой любасны Бамбук на зямлю, адзін канец ствала падвёў да крыніцы, а другі накіраваў у жолаб, які, у сваю чаргу, быў скіраваны ў поле. З крыніцы пацякла празрыстая сцюдзёная вада. Яна лілася па рассечаным целе Бамбука ў арашальны канал і дабегла да высахлага поля, якое так доўга чакала гэтага моманту.
На полі пасеялі рыс. Міналі дні, пасевы ўзышлі, выраслі, і наступіў час ураджаю.
Так некалі прыгожы Бамбук стаў блаславеннем. Калі ён быў вялікі і прыгожы, то рос толькі для сябе і цешыўся сваёй прыгажосцю, але калі ён скарыўся, то стаў каналам, які быў патрэбны Гаспадару, каб зрабіць зямлю жыццядайнаю.
«Ён ведаў, што Гаспадар глядзіць на яго з радасцю і любіць яго»...
Мы разумеем, што Бамбук, які сімвалізуе чалавека, згаджаецца на пакуты. Памятаючы пра любоў Пана Бога да нас, мы пытаем саміх сябе: «Чаму Бог дапускае пакуты для чалавека?» Калі мы верым у Пана Бога, добрага, міласэрнага, які любіць нас, тады мы пакліканыя, каб, сыходзячы менавіта з досведу чалавечых цярпенняў, адрозніваць у жыцці дзве перспектывы: наш уласны людскі план і той лёс, які акрэсліў для нас Пан Бог. Яны не заўсёды супадаюць. Для таго, каб пераадолець гэтую розніцу, годна вытрымаць яе, ад чалавека часта патрабуецца шмат высілкаў.
З майго досведу я ведаю, што менавіта тады, калі мы даведваемся пра волю Божую адносна нас і калі скараемся ёй, менавіта тады, здаецца, надыходзіць той дзень, для якога мы створаныя. Як і для Бамбука, які кажа: «Мой Пане! Я гатовы. Выкарыстай мяне, як Ты палічыш патрэбным».
Я спасціг гэта толькі ў цішы малітвы, сам-насам з Богам. Гэтыя словы сталі для мяне адкрыццём, да якога я прыйшоў пасля маёй унутранай барацьбы. І мне стала страшна... Але ж гэтыя словы кажуць мне і пра тое, што Божая воля ідзе далей за маю.
Здаецца, для мяне надышоў той самы дзень, для якога я створаны. І я кажу: «Мой Пане, я гатовы скарыцца перад Тваёю воляю. Толькі тады Твая радасць распаліць ува мне іскру, якая разгарыцца і ператворыцца ў новае жыццё. Толькі таму я бачу, як моцна, мой Пане, Ты любіш мяне».
Чытаю ў казцы: «...калі я не ссяку цябе, то і не змагу цябе выкарыстаць».
Гэта вельмі цяжка — адмовіцца ад усяго і перадаць сябе ў рукі іншых. Гэта цяжка — усведамляць, што ты нічога больш сам не можаш зрабіць. Гэта цяжка — ляжаць, нібы ссечаны Бамбук. Гэта цяжка — проста быць.
Я пытаюся ў сябе, якая яна, Божая воля? Я разумею, што Пану Богу, Гаспадару, я патрэбны як знак для многіх, як сведчанне Яго любові. Не толькі вытрымаць выпрабаванне, але і ўсвядоміць яго — гэта таксама даецца нялёгка.
Але толькі тады можа зажурчэць і паліцца на поле празрыстая вада, тая вада, якая нясе новае жыццё для насення, што ляжыць у цёмнай зямлі і чакае сваёй гадзіны. Якім яно будзе, гэтае новае жыццё, я не ведаю, але я давяраю сябе Пану Богу, Створцу дабра.
Такім чынам мы ўключаны ў кругазварот жыцця. І такім чынам я спрычыняюся да новага жыцця. «Чаму менавіта я?» Гэтае пытанне задае сабе і Езус перад смерцю. Пан Бог адказвае Яму: «Сыне Мой! Таму што Я люблю Цябе. Праз Цябе Мая любоў перадаецца ўсім людзям, якія жывуць у Тваім сэрцы. Яны, як сухія палі; на іх павінны ўзысці новыя ўсходы. Я хачу, каб яны праз Цябе і Тваё жыццё спазналі Маю любоў».
Я малюся:«Пане мой, дзякую Табе, што Ты дорыш майму сэрцу гэтае адкрыццё. Па Тваёй волі я паміраю для вечнага жыцця. Я ведаю: Ты мяне любіш».
І ты, дарагі чытач, праз радасць, цярпенні і смерць павінен стаць новым чалавекам, таму што Пан Бог любіць таксама і цябе.
Пераклад з нямецкай мовы.