Каталіцкія традыцыі ў Хойніках усталёўваліся не адну сотню гадоў. Можна ўпэўнена сказаць, што яны шчыра падтрымліваліся некалькімі шляхетнымі родамі, асабліва сям’ёй Прозараў. Гэтыя руплівыя дабрачынцы і шчырыя каталікі былі фундатарамі хойніцкага касцёла.
Першыя дакладныя звесткі пра Хойнікі ў гістарычных хроніках датуюцца 1512 годам. Вядома, што невялікае мястэчка з 1569 г. належала магнату Вішнявецкаму, які, зразумела, быў каталіком. Хойнікі часта пераходзілі з адных магнацкіх рук у другія. Гэты маляўнічы палескі куток быў ўласнасцю Канецпольскіх, Парышэвічаў, а з 1721 года – Мікалая Шуйскага.
Пасля смерці Мікалая Шуйскага яго аўдавелая жонка зноў выйшла замуж. Яе мужам стаў таксама ўдавец – віцебскі ваявода Юзаф Прозар. Прозары – шляхецкі род уласнага герба ў Вялікім Княстве Літоўскім. Паходзілі яны з літоўскіх баяраў і ў ХVIII ст. нават прэтэндавалі на княжацкі тытул, выводзячы сябе ад князёў Празароўскіх. Юзаф Прозар нарадзіўся 14 сакавіка 1723 года ў Бобціне, што ў Жамойці, сын Станіслава. У 1751 годзе ён быў маёрам, а ў 1762 ужо генерал-маёрам. Адным словам, вайсковая кар’ера Юзафа складвалася паспяхова. Быў ён і паслом на сеймах 1758, 1764 гадоў. У 1782 г. вядомы як дэпутат трыбунала Вялікага Княства Літоўскага. Меў пасады віцебскага кашталяна (1774–81 гг.) і ваяводы (1781–87 гг.). Некаторыя гістарычныя крыніцы расказваюць, што Юзаф Прозар з 1776 года быў сябрам Пастаяннай Рады, старастам ковенскім (з 1762 года.) У маёнтку Дудзічы (Мінскае ваяводства) ён адкрыў школу, пабудаваў грэка-каталіцкую царкву, палац. У Сігневічах (Брэсцкае ваяводства) пабудаваў касцёл, шпіталь і школу. Памёр Юзаф 22 кастрычніка 1788 г.
І Юзаф Прозар, і княжна Шуйская мелі дзяцей ад першых шлюбаў. У Шуйскай была дачка Людвіка, а ваявода меў сына Караля. Так бывае не толькі ў раманах і бразільскіх тэлесерыялах – маладыя пакахалі адно аднаго і хутка адбылося гучнае вяселле. Людвіка атрымала ў пасаг увесь маёнтак Хойнікі.
У склад маёнтка ўваходзілі таксама фальваркі Храпкаў і Астраглядаў (сёння гэта вёскі, дзе таксама жывуць каталікі). У хойніцкім замку знаходзілася каталіцкая капліца, але гэтыя будынкі згарэлі ў ХVIII ст.
Караль Прозар нарадзіўся недзе паміж 1759 і 1761 гадамі. Гэты чалавек пакінуў аб сабе славу гарачага патрыёта роднага краю. Ён быў вельмі адукаваным, усебакова развітым. У 1787 г. Караль выконваў абавязкі маршалка трыбуналу Вялікага Княства Літоўскага, а потым займаў пасаду вялікага абознага (1787–94 г.) Тытулаваў сябе графам у Хойніках і Астраглядавічах. Вядома, што ў 1794 г. ён удзельнічаў у паўстанні пад кіраўніцтвам Тадэвуша Касцюшкі і сабраў для паўстанцаў каля мільёна злотых. Для гэтага яму давялося прадаць частку сваёй маёмасці. Ён быў прызначаны Касцюшкам генерал-маёрам, начальнікам узброеных сіл на Украіне, Палессі, Падоллі і частцы Беларусі, што адышла да Расійскай імперыі. Але вайсковыя дзеянні ён развярнуць не паспеў і выехаў у Варшаву. 18 ліпеня 1794 г. быў прызначаны Касцюшкам намеснікам радцы Найвышэйшай нацыянальнай рады і паўнамоцным прадстаўніком пры ўсіх дывізіях войска ВКЛ (яму падпарадкоўвалася Цэнтральная дэпутацыя ВКЛ). Пасля задушэння паўстання Каралю давялося эміграваць.
Спачатку ён жыў у Вене, а потым у Венецыі, дзе таксама не мог сядзець склаўшы рукі. Нават на чужыне Прозар займаўся грамадскай дзейнасцю: сярод польскіх эмігрантаў ён спрабаваў утварыць легіёны для барацьбы з Аўстрыяй.
Пасля амністыі ў 1802 г. вярнуўся ў Хойнікі, дзе працягваў сваю патрыятычную дзейнасць. Належаў да так званага Патрыятычнага Таварыства, якое існавала пад кіраўніцтвам Валерыяна Лукасінскага, і меў кантакты з дзекабрыстамі. За гэтую дзейнасць у 1826 г. быў арыштаваны і зняволены. Расійскае самадзяржаўе жорстка распраўлялася з іншадумцамі, нагайкаю ды катаргаю, падманам ды пагрозамі спрабавала задушыць змагароў за незалежнасць. Вынікам такой палітыкі было і змаганне з каталіцтвам – зачыняліся касцёлы і кляштары, скасоўваліся парафіі, насельніцтва гвалтоўна пераводзілася ў праваслаўе. Шмат змагароў за свабоду было кінута ў вязніцы. Караль Прозар спазнаў цяжар арыштанцкага жыцця спачатку ў Мінску, а потым у Варшаве.
Жонка Караля, Людвіка, увесь час знаходжання мужа ў турме спрабавала сустрэцца з ім, але ёй гэта не ўдалося. Яе лісты і прашэнні да ўладаў, у тым ліку і да вялікага князя Канстанціна, засталіся без адказу. Апошнія гады Людвікі былі цалкам прысвечаныя змаганню за лёс мужа, шматлікім перагаворам з расійскімі чыноўнікамі, але перагаворы тыя натыкаліся на глухую сцяну неразумення, жорсткасці і злараднасці. Ёй так і не дазволілі ўбачыць мужа. У лютым 1828 года, змучаная лёсам і зраненая душою, Людвіка памерла (у Брэсце). Яна была пахаваная на уніяцкіх могілках у вёсцы Вялікі Бор.
У маі 1829 г. з-за недахопу доказаў віны вызваліўся з турмы Караль Прозар. Ён перавёз труну з целам Людвікі на могілкі ў Хойнікі і пахаваў яе ў сямейнай капліцы. На памяць аб любімай жонцы Караль насыпаў курган, які быў мініяцюрай кургана Касцюшкі ў Кракаве.
У 1965 г. падчас зямельных работ на хойніцкіх могілках была адкапаная труна Людвікі. У ёй знайшлі бутэльку з некалькімі старымі манетамі (залаты дукат і два злотыя) і пергамент з тэкстам-эпітафіяй, у якім былі радкі: «...Турэмны лёс, які трымаў мяне ў цяжкай няволі за справу айчыны не дазволіў мне раней аддаць Табе апошнюю павагу. Страціўшы Цябе, я і мае дзеці знаходзімся ў вечнай і бязмернай жалобе...». Тэкст быў падпісаны Каралем Прозарам, яго дзецьмі і ўнукамі 9 мая 1829 года. Бутэлька і пергамент цяпер знаходзяцца ў гістарычным музеі ў Мінску, а копія – у краязнаўчым музеі ў Хойніках.
Хойнікі належалі роду Прозараў да пачатку ХХ ст. Апошнім уладальнікам з роду быў праўнук Караля Мечыслаў, але ён асабліва не клапаціўся пра сямейную маёмасць і распрадаў увесь маёнтак, а перад першай сусветнай вайною прадаў Хойнікі расіяніну Андрэю Аўраамаву.
Праз пабудову святыняў род Прозараў на справе падтрымліваў Касцёл на Палессі. Касцёл у Сігневічах (Бярозаўскі раён), пабудаваны ў 1785 годзе Юзафам і Марыяй Прозарамі, захаваўся па сённяшні дзень. На жаль, ад святыні ў Хойніках няма і следу. Толькі ў «Апісанні касцёлаў і парафій Мінскай дыяцэзіі» ад 1886 года ёсць запіс, што хойніцкі парафіяльны касцёл Найсвяцейшай Панны Марыі знаходзіцца ў цэнтры мястэчка. Ён быў пабудаваны ў 1863 годзе на сродкі Уладзіслава Прозара. Вядома, што дзейнічала парафіяльная школа.
Хутка ўжо завершыцца будаўніцтва хойніцкага касцёла. Новая палеская святыня – яскравае сведчанне каталіцкіх традыцый гэтай зямлі, жывой веры, што перадаецца з пакалення ў пакаленне.