АЙЧЫНА. ТРЫПЦІХ З ЦЫКЛУ «СЛЕДАМ СВЯТОГА АЙЦА ЯНА ПАЎЛА ІІ»

Гісторыя кожнага чалавека, а праз чалавека гісторыя ўсіх народаў, нясе ў сабе асаблівы эсхаталагічны знак… Народы фіксуюць сваю гісторыю ў навуковых працах, перадаюць у разнастайных формах дакументаў, дзякуючы якім ствараюць уласную культуру. Галоўнаю прыладаю гэтага паслядоўнага стварэння з’яўляецца мова1.

Ян Павел ІІ

І. Закавана гісторыя краю ў ланцуг сфальшаваны, Занядбаная моц мовіць кожнага замку руінай, Памяць дрэмле пісьмом нечытэльным, а мо — нечытаным? То пярлінай зірне, то прыцісне ад муру цаглінай… «Волю трэба ўвесь час здабываць, нельга мець яе толькі…»2— Словы папы Вайтылы, нібыта пра нас і сягоння. Колькі ж мы як народ Табе, Божа наш, здраджвалі! Колькі Занядбалі дароў, што Ты слаў нам са шчодрых далоняў! Не з надзьмутага пылу зрабіў нас народам — з крышталю Нёмна водаў магутных і Віліі чыстых струменяў, З хваляў Прыпяці вольнай, з Дзвіны шэравокае сталі І з дняпроўскіх віроў браў ваду тут на хрост пакаленняў.

ІІ. Радавод наш пачаўся і слаўны, і рупны, і гожы, З Божым словам з’яднаны, Бог даў нам Скарыну як цуд: Перакладзена Біблія моваю роднай, вяльможны Неўзабаве паўстаў і законаў дзяржавы Статут. Так мы Богу служылі любоўю, надзеяй і верай, Шанавалі дары Яго — мову, свабоду, сям’ю; Натавалі жыццё летапісцы пяром на паперы, Мужны рыцар з мячом вартаваў ад нашэсцяў зямлю. Як далей бераглі свае скарбы нашчадкі й трымалі, Нам раскажуць паўстанцкая зброя, касцёлаў званы… «Ўсім сабою ты плаціш за волю…» — «Адвеку мы спалі…» — Ці сплацілі за волю сваю Беларусі сыны?

ІІІ. Пагаджаліся з горам-бядою, былі мы слабымі І даліся чужынцам у «братняй» аблуды ярмо, Не чувалі гадзіны сваёй, Боскай славы гадзіны, І таму жмых няроднае мовы ямо і ямо. Толькі Хрыстус нам дасць адрадзіцца для новай надзеі, Давядзе да зямлі абяцанай свой згублены люд, Бо Ён хоча народам адкупленым мець нас. Ідзем і Дарагую Айчыну ў любоў захінем ад пакут! Урачыста складзем роднай моваю псальм навяртання, Ў Эўхарыстыі свету пачэсны свой возьмем удзел, Паяднаемся з Богам у чыне свайго пакаяння, Каб абмыцца нам ласкай Яго ў нашых рэчак вадзе.

Ірына Багдановіч
12–13.04.2020 г.

1. Ян Павел ІІ. Памяць і самасвядомасць. — Мінск, «Про Хрысто», 2006. С. 84–85.
2. Тут і далей у вершы курсівам пададзены цытаты з твора Яна Паўла ІІ «Калі думаю пра Айчыну».