Вялікдзень на Літве 1831 Сёння каму стол свянцоны гатуеш? Каму, літоўская гаспадыня? Ўсе на вайну пайшлі, бачыш і чуеш: Плачуць літвінкі ў кожнай хаціне. Стол на дзядзінцы ставяць ля ганку, Ўвесь падапханы зеллем зялёным, Водар ялінкі — па-над баранкам, Побач з харугвачкай белай з чырвоным. Толькі дзе ж ксёндз — пасвянціць стол той важны? Нават Імшы няма сёння ў касцёле — Ксёндз блаславіў на вайну ўсіх адважных, З крыжам наперадзе сам іх ачоліў. Што там за песні, што там за стрэлы? Ці гукі бітвы, ці Аллелюя? Люд ідзе з лесу — з ім арол белы, Як быццам штандар, з ветрам ваюе. Няхай тых песняў, тых стрэлаў хвалі Дзень Змёртвыхўстання вястуюць жвава — Літва і Польшча з мёртвых усталі, Ідуць паўстанцы — паўстанцам слава! «Вітаем, госці, вас соллю, хлебам, Айцоў звычаем, матуль мальбамі! Сын дзесьці ў лесе, пад голым небам, Вы будзьце ў доме маім сынамі!» Ксёндз, блаславі! Крыж вазьмі ў далоні! Асвяці, Пане, тут, каля ганку, Ўсіх, хто трывае ў краю абароне, Крывёй і Мукай Твайго Баранка. За свет, за вольнасць, як Сын Твой мілы, Памёр народ наш у дзядоў абліччы — Ён, як Сын Божы, устане з магілы І сваіх катаў на суд пакліча*. 1832

Габрэйскія мелодыі І. Плачце, народы! Плачце з Ізраэля долі, Наша вера ў пагардзе, Айчына ў няволі! Мы выгнанцы, няшчасныя падарожныя, Там, дзе жыў наш Пан Бог, — пануюць бязбожныя. Хто нам дапаможа, тулячоў хто прымае? Калі ж зноў нам сіёнская арфа зайграе? Загучыць нам калі песня-гімн перамогі, Прывядзе да хвалы, верне край нам, убогім? О мы, племя ног бледных і смутнага сэрца! Нас гняце пераслед і зласлівы блюзнерца, Птушка мае гняздо, звер лясны — свае норы, Людзі — дом свой, а мы нават трунаў не маем у горы! ІІ. Над Ярданам гайсае чужак на вярблюдзе, На Сіёне бязбожнік чыніць крывасуддзе, На Сінаі дымяцца алтары Ваала — А Ты, Божа, маўчыш, няўжо зла яшчэ мала! Не наракай, Ізраэлю, Бог сам адмераў Кару табе за тое, што ты не паверыў, Цябе Ён збудзіў, каб ты здабыў перамогу, Надзею паслаў, ты ж звёў яе на трывогу. Бог кліча: устань, хадзі вольны, даверся цуду! Ты што ў адказ? — Не магу, баюся, не буду… Вораг твой чыніць бяду, кажа: я табе бог. Цешся! Бог чуе! Твой вораг — і вораг Яго! А Бог пыхлівых і здрадных на згубу выдасць, Збаўцу пашле Ізраэлю з роду Давіда, А народ верны зрыне захопніка трону, Ўзыдзе спяваць хвалу Пану на верх Сіёну. 1832

Да Адама Міцкевіча Ты мне зайздросціш: на мяне прызмрокам Сеў светлячок святаянскі;** Ты, на якога агністым патокам Натхнёна сплывае дух Панскі! Ты, прамяніць ад каго ў арэоле Бляскам хвала, Праўда, сіла, Каб сэрцам братнім у смутку й нядолі Зорка надзеі свяціла! О, дык жа ведай, што пры тваім боку — Крыніцы маіх натхненняў — Малы святляк той, ледзьве бачны ў змроку, Ёсць славы маёй вымярэннем. І майму сэрцу досыць той надзеі, Што, як і ён, ва ўспаміне, Водбліск прыязні тваёй і ідэі На мне свой адбітак пакіне. 1830 г., Рым

Праўда Што ёсць Праўда? — Ад Пілата Свет запытвае заўзята, І суд свету Праўду тую, Зноў, як і тады, ўкрыжуе. Той, хто хоча ў людскім свеце Праўду ўсё ж знайсці, прывеціць, Хай не там яе шукае, Дзе яе свет забівае. Адзін толькі Праўду ведаў, Жыў у ёй, захоўваў строга, Але ж чым ёсць? — не паведаў, Толькі паказаў дарогу. Сам Ён — вобразам адвеку Праўды: Бога — ў чалавеку; І да Праўды ёсць дарога: Ў чалавеку йсці да Бога. Ў той дарозе Ён і сёння Нам кіроўцам, мэтай, шляхам, Яго Слова — нам паходняй, Яго Крыж — дарожным знакам. 1854

З польскай мовы пераклала
Ірына Багдановіч.

Паводле: Warta. Tygodnik poświęcony
nauce, rozrywce i wychowaniu.
— Poznań. 1882 dnia 9 kwietnia.

Гл. таксама:
ІРЫНА БАГДАНОВІЧ :: ПАЭТ-РАМАНТЫК І СЯБРА АДАМА МІЦКЕВІЧА ::

---

* «…Мне выпала пераканацца ў ветлівасці, адвазе і прастаце тамтэйшых земляробаў (у ваколіцы Аўгустова); не сустрэў ніводнай сям’і, што нам не распавядала б пра сыноў, братоў сваіх, якія пайшлі на вайну, і кожны маліўся за выгнанне ворагаў…

— Мой Яська, як развіднела, пайшоў са стрэльбай у пушчу. Няхай Бог яго сцеражэ, — гаварыла нам адна пачцівая кабета, плачучы…

…Абмінаем Цісоўскія лясы, сонца зайшло, і відаць недалёка пушчу. Ціша, вечар пагодны… Пачулі, як блізка ў касцёліку званы клічуць на пацеры. Мазур гучна адгаварыў «Анёл Панскі…», а потым павярнуў галаву і кажа: — Гэта мудры сакрыстыянін там, хоць няма ксяндза, рэгулярна б’е ў званы на пацеры.

— А дзе ж ксёндз? — запыталіся мы.

— Ох, ксёндз ужо даўно з двустволкай і з крыжам пайшоў на ворага. Пачцівы гэта ксёндз, а якія ён навукі правіў!..».

«Першыя дні красавіка 1831 г. у Літве» (урывак з сучасных успамінаў). Пісаў у Дрэздэне ў красавіку 1832 г. І.Д. (крыптанім). Познань 1880 г. Адбітак з «Кур’ера Познаньскага», с. 44–46.

** У ваколіцах Рыма і, несумненна, у іншых месцах Італіі, ёсць мноства паветраных светлякоў, якія пачынаюць лётаць на змярканні.