 |
Тры вершы Яну Паўлу ІІ
|
1. Дождж
— Дождж ідзе,
а кажуць, што Бога няма! —
гаварыла старая з нашых мясцін,
няня Варка.
Тыя, хто казаў, што Бога няма,
цяпер ставяць свечкі,
заказваюць малебны,
асцерагаюцца іншаверных.
Няня Варка ляжыць на могілках,
а дождж ідзе,
вялікі, багаты, неаглядны,
ідзе, ідзе,
ні да кога не стукаецца.
|
|
2. Нішто
Нямоглая,
зусім нямоглая,
як нішто,
якога не дакраналіся стваральныя рукі,
рукі надзеі,
на чый магніт
падымаецца парастак з чорнай раллі,
падымаецца чацверадзённы Лазар,
перавязаны па руках і нагах,
у сваім сударыюме1 замагільным,
у сударыюме мярцвей за смерць:
нішто,
абсалютнае нішто,
душа мая! маўчы,
пакуль цябе гэта не закранула.
|
|
Рымскія ластаўкі,
ластаўкі Авянціна,
калі вы ляціце,
моцна зажмурыўшыся,
(о як даўно я ведаю,
што ўсё, што ляціць, аслепла —
і таму птушкі кажуць: Госпадзе!
як чалавек не можа),
калі вы ляціце
невядома куды, невядома адкуль
міма памаранчавых галінак і піній...
уцякач вяртаецца ў бацькоўскую хату,
у старую і глыбокую, як вада ў студні.
Не, не ўсё прападзе,
не ўсё знікне.
Гэтая нікчэмнасць,
гэтая нікому-не-патрэбнасць,
гэта,
чаго не даведаюцца родная маці і нявеста,
гэта не знікае.
Як добра нарэшце.
Як добра, што ўсё,
чаго так хочуць, так просяць
за што аддаюць
самае дарагое, —
што ўсё гэта, высвятляецца, зусім не патрэбна.
Не пазналі — дый хто пазнае?
Што ж засталося?
язвы ды косці,
Косці сухія, як у даліне Язафата.
|
|
Калі яны паміраюць
або набліжаюцца да смерці,
мае спрэчкі з імі канчаюцца,
і цяпер я на іх баку.
На баку сляпцоў,
што заводзяць іншых сляпцоў у такую яму,
з якой ужо не выбрацца;
на баку скнараў,
што сядзяць ля крыніцы і засяроджана церпяць:
самі не п’юць і іншым не дадуць;
на баку нягоднікаў,
якія здзекуюцца над тым, чаго не здолелі
зберагчы, як зрэнку вока,
а цяпер атрымлівай па поўнай!
Нават гэта лепей, чым смерць.
Нават гэта
патрабуе нейкага працягу,
нейкага шчасця,
якога ўсе мы,
сляпыя, скнары, нягоднікі,
чамусьці чакалі
і якога
так і не бачылі.
|
|
Пакутнік,
што застаўся безыменным
— Адрачыся? Гэта было б смешна.
Ды тут яны — і больш нікога.
Да нашых нават гук не даляціць,
безвынікова.
Вязніца дык вязніца —
да сканчэння свету.
Каб ім
маё цярпенне сталася навукай?
Што навука ім — хацелася б зірнуць!
Анёлы іх, падобна, не разбудзяць,
не тое, што такіх вось, іншамоўных,
малютка-смерць сярод арды смяротнай
ў ваеннай вобласці.
Ніхто, на жаль,
безвынікова. Ніхто вачыма сэрца
мой шлях не пройдзе. Што там вырашаць?
ад караблекрушэння, эпідэмій...
Вось напужалі, бачце мне: ніхто.
Што з іх патрабаваць. Яны ні разу
не бачылі, як гэта неба блізка,
але галоўнае — як да дзяцей нямоглых
падобнае... Вернасць? Злодзеем быць трэба,
каб быць няверным. Хутчэй мо’ птушаня
раструшчу я ці штурхалём у твар
старую маці стукну — але цябе,
ўсе рукі, да мяне працягнутыя,
хворыя рукі! Хто такое можа.
Я не пакрыўджу, Госпадзе. Ніхто.
Учынак — гэта крок па вертыкалі.
Ні іншых сэнсаў, ні наступстваў іншых
у ім няма.
І хіба вы ў іх маеце патрэбу?
|
Пераклад з рускай мовы
Аксаны Данільчык.
- Сударыюм — галаўное покрыва памерлага ў труне (цсл.).
- Sant Alessio. Roma — базыліка св. Аляксея (Рымскага Угодніка). Рым. (іт.).
- Aut nihil — ці нічога (лац.). Частка выслоўя: De mortuis aut bene, aut nihil —
Пра памерлых — ці добра, ці нічога.
|
|
