НЕВЯДОМЫЯ ПЯЧАТКІ

Падчас даследчыцкай працы ў фондах Нацыянальнага гістарычнага архіва Беларусі, звязанай з выяўленнем матэрыялаў, што маюць дачыненне да асобы біскупа Дадэркі, былі адшуканы дзве невядомыя дагэтуль пячаткі, якія належалі Яго Эксцэленцыі.

1. Вялікая пячатка

У полі пячаткі французскі шчыт (геральдычны колер не вызначаны) з гербам «Дадэркала». Над шчытом — шляхецкая карона. З абодвух бакоў — мітра і біскупскі посах. Пад шчытом, на стужках — ордэны Св. Станіслава і Белага Арла. Усё ў абрамленні святарскага капелюша ды 10 кутасоў на шнурах у чатыры рады з кожнага боку (1, 2, 3, 4) (адпавядае ступені арцыбіскупа).

Легенда па колу: IACOBUS. IGNATIUS : DEDERKO : DEI : ET APOSTOLICE : SEDIS : GRATIA : PRIMUS : MINSCENSIS EPISCOP. (Якуб Ігнацы Дадэрка Міласцю Божай і Апостальскае Сталіцы Першы Мінскі біскуп.)

Воск, чырвоны, ш 67 мм.1

2. Малая пячатка

У полі пячаткі французскі чатырохчастны шчыт з выявамі наступных гербаў: «Дадэркала» (родавы герб біскупа Дадэркі), «Бродзіц» (герб маці — Кляры з Міравіцкіх), «Трубы» (герб бабкі па бацьку — Ружы з Войнаў), «Равіч» (герб бабкі па маці — прозвішча не ўдакладнена). У сэрцавым шчытку манаграма ІД. Над шчытом — шляхецкая карона. З абодвух бакоў — мітра і біскупскі посах. Пад шчытом на стужках — ордэны Св. Станіслава і Белага Арла. Усё пададзена ў абрамленні святарскага капелюша ды 6 кутасоў на шнурах у тры рады з кожнага боку (1, 2, 3).

Сургуч, чырвоны, ш 30 мм.2

Біскуп Дадэрка (кароткія біяграфічныя звесткі).

Прозвішча Дадэрка паходзіць ад родавага маёнтку Дадэркалы, што на Валыні. Перад Уніяй 1569 г. частка роду перасялілася ў Літву, дзе валодала шматлікімі маёнткамі ў розных ваяводствах.

Якуб Ігнацы Дадэрка (1751—1829) гербу «Дадэркалы», сын Караля, скарбніка драгіцкага і Кляры з Міравіцкіх, нарадзіўся ў Вількамірскім павеце. Пасля вучобы ў Віленскай Акадэміі ўступіў у ордэн езуітаў. Пасля скасавання ордэна выехаў у Польшчу. У 1776 годзе беларускім суфраганам біскупам Тавянскім ён быў пасвечаны ў свецкія святары. Канонік Віленскай катэдры (1781), дэпутат літоўскага духоўнага трыбуналу (1783, 1786, 1788, 1791), інфулят Алыцкі (1789), дзякуючы пратэкцыі Станіслава-Аўгуста ў тым жа годзе быў прызначаны Луцкім біскупам, але з-за козняў тарговіцкіх канфедэратаў яму не ўдалося атрымаць намінацыі. Пасля акупацыі Вялікага Княства Расеяй сустракаўся з генералам Крачэтнікавым як дэлегат Віленскае і Луцкае капітулаў, а таксама Алыцкай калегіяты (1795). У наступным годзе ў той жа якасці быў накіраваны да Паўла І. Першы біскуп Мінскае дыяцэзіі (1798—1816). Прыкладаў вялікія намаганні дзеля адбудовы і аздаблення Мінскай катэдры. Залажыў у Мінску Таварыства дабрачыннасці. На справы міласэрнасці і ўзмацнення

Касцёла не шкадаваў уласных сродкаў. Падчас вайны 1812 г. стаў пад сцягі Напалеона і 19 ліпеня таго ж года абвясціў з амбоны катэдры «Мінскую канфедэрацыю». Гэты патрыятычны ўчынак каштаваў яму кіраўніцтва дыяцэзіяй, а ў 1816 г. Дадэрку выслалі ў Алыку, дзе ён заставаўся пад наглядам Луцкага біскупа да самай смерці. Кавалер ордэнаў: Св. Станіслава (1789), Белага Арла (1794), Св. Ганны І ступені (1808), Св. Уладзіміра ІІ ступені (1812).

Спадзяемся, што знаходка пячатак біскупа Дадэркі стане не толькі ўкладам у гісторыю Бацькаўшчыны, але й выдатным падарункам для ўсіх католікаў Беларусі ў 200-ыя ўгодкі Мінскай дыяцэзіі.