ПАСЛАННЕ ЯНА ПАЎЛА ІІ НА ХХХV СУСВЕТНЫ ДЗЕНЬ СРОДКАЎ МАСАВАЙ ІНФАРМАЦЫІ

1.
Тэма, якую я выбраў на Сусветны дзень сродкаў масавай інфармацыі 2001 года, падхоплівае словы самога Езуса. Інакш і не можа быць, бо мы абвяшчаем толькі Хрыста, памятаючы Ягоныя словы, скіраваныя да першых вучняў: «Што кажу вам у цемры, паўтарайце пры святле; і што на вуха чуеце, абвяшчайце з дахаў» (Мц 10, 27). У глыбіні нашага сэрца мы выслухалі праўду пра Езуса і цяпер павінны абвяшчаць яе «з дахаў». У сённяшнім свеце на дахах амаль усюды бачны лес датчыкаў і антэнаў, якія высылаюць і прымаюць разнастайныя паведамленні з чатырох бакоў свету. Самае важнае, каб сярод гэтых шматлікіх паведамленняў знаходзілася таксама Божае Слова. Абвяшчэнне веры «з дахаў» азначае сёння абвяшчэнне Слова Езуса ў дынамічным свеце грамадскіх сувязяў і дзякуючы яму.

2.
Ва ўсіх культурах і ва ўсе часы – зразумела, таксама сярод глабальных пераменаў сённяшняга дня – людзі задаюць сабе тыя самыя найважнейшыя пытанні пра сэнс жыцця: хто я? Адкуль прыйшоў і куды іду? Чаму існуе зло? Што ёсць пасля гэтага жыцця? (гл. «Fides et ratio», 1). І ў кожным стагоддзі Касцёл дае адзіны, у канчатковым выніку задавальняльны адказ на найбольш глыбокія пытанні людскога сэрца – самога Езуса Хрыста, які «аб'яўляе ва ўсёй паўнаце чалавека самому чалавеку і ўказвае яму яго найвышэйшае пакліканне» («Gaudium et spes», 22). Таму голас хрысціянаў ніколі не можа змоўкнуць, паколькі Пан даверыў нам слова збаўлення, па якім тужыць кожнае людское сэрца. Евангелле ахвяруе бясцэнную перліну, якой мы ўсе шукаем (гл. Мц 13, 45–46).

З гэтага вынікае, што Касцёл не можа не ўключацца ўсё глыбей у зменлівы свет грамадскіх сувязяў. Глабальная сетка грамадскіх сувязяў пашыраецца і становіцца ўсё больш складанаю, а сродкі масавай інфармацыі маюць усё больш відочны ўплыў на культуру і яе распаўсюджванне. Калі раней падзеі проста перадаваліся, то сёння, каб задаволіць патрэбы сродкаў інфармацыі, яны часта ствараюцца. А таму стасункі паміж рэчаіснасцю і сродкамі масавай інфармацыі робяцца ўсё больш складанымі, ствараючы амбівалентную з'яву. З аднаго боку, можна сцерці розніцу паміж праўдаю і фікцыяй; але, з другога боку, могуць адкрыцца беспрэцэдэнтныя магчымасці пашырэння праўды сярод большай колькасці людзей. Задача Касцёла – забяспечыць сапраўднае выкарыстанне гэтай апошняй магчымасці.

3.
Часам свет мас-медыя можа здавацца абыякавым і нават варожым да веры і да хрысціянскай маральнасці. Адбываецца так часткова таму, што інфармацыйная культура была паступова прасякнута тыпова постмадэрнісцкім духам, для якога адзінаю абсалютнаю праўдаю ёсць недахоп абсалютнай праўды, а калі б нават яна існавала, то была б недаступная для людскога розуму, а таму не мела б значэння. У такой перспектыве не лічыцца праўда, а толькі «тэма»; калі штосьці можа паслужыць інфармацыі альбо забаве, то спакуса не звяртаць увагі на праўду становіцца амаль нястрымнаю. У выніку гэтага свет мас-медыя можа здавацца менш спрыяльным асяроддзем для евангелізацыі, чым паганскі свет у часы Апосталаў. Аднак менавіта так, як першыя сведкі Добрай Навіны не адступалі перад абліччам перашкодаў, гэтаксама не павінны адступаць і сённяшнія вызнаўцы Хрыста. Яшчэ й сёння гучыць сярод нас вокліч святога Паўла: «Гора мне, калі я не абвяшчаю Евангелля!» (1 Кар 9, 16).

З другога боку, нягледзячы на тое, што свет мас-медыя можа часам здавацца чужым хрысціянскаму пасланню, аднак ён стварае выключную нагоду абвяшчаць збаўчую праўду Хрыста ўсёй чалавечай сям'і. Звернем увагу, напрыклад, на трансляцыю па спутнікавай сувязі рэлігійных цырымоній, якія часта маюць сусветнае вымярэнне, альбо пазітыўныя магчымасці інтэрнэту ў распаўсюджванні рэлігійнай інфармацыі і навучання без усялякіх бар'ераў і межаў. Тыя, хто абвяшчаў Евангелле да нас, ніколі не маглі сабе нават уявіць такой вялікай колькасці гледачоў і слухачоў. У наш час Касцёл непазбежна павінен актыўна і творча паслугоўвацца сродкамі масавай інфармацыі. Католікі не павінны баяцца адчыняць дзверы сродкаў масавай інфармацыі Хрысту, каб Добрая Навіна магла быць пачута «з дахаў» свету!

4.
Вельмі важна на пачатку новага тысячагоддзя памятаць пра місію «ad gentes», якую Хрыстус даверыў Касцёлу. Каля дзвюх трэціх сярод шасці мільярдаў жыхароў свету на справе не ведаюць Хрыста; а многія з іх жывуць у краінах са старажытнымі хрысціянскімі каранямі, дзе цэлыя групы ахрышчаных страцілі жывое пачуццё веры і не лічацца членамі Касцёла, ведучы жыццё, далёкае ад Пана і Яго Евангелля (гл. «Redemptoris missio», 33).

Зразумела, што для дзейснага адказу на гэту сітуацыю патрэбна прыцягненне чагосьці большага, чым толькі сродкі масавай інфармацыі; аднак у змаганні за тое, каб супрацьстаяць выклікам, хрысціяне не павінны ігнараваць СМІ. На справе самыя разнастайныя мас-медыя могуць адыгрываць істотную ролю ў непасрэднай евангелізацыі і ў перадачы праўды і каштоўнасцяў, якія падтрымліваюць і ўзбагачаюць чалавечую годнасць. Прысутнасць Касцёла ў сродках масавай інфармацыі – гэта важны аспект інкультурацыі Евангелля, якой вымагае новая евангелізацыя і да якой Дух Святы заклікае Касцёл ва ўсім свеце.

Гэтаксама як увесь Касцёл імкнецца слухаць заклікі Духу, так і хрысціяне, якія працуюць у сродках масавай інфармацыі, маюць «прарочае заданне і пакліканне: выкрываць фальшывых багоў сённяшняга дня, якімі ёсць матэрыялізм, геданізм, спажывецтва, абмежаваны нацыяналізм...» («Этыка ў сродках інфармацыі», 31). Перадусім у іх ёсць абавязак і прывілея абвяшчаць праўду – хвалебную праўду пра чалавечае жыццё і прызначэнне чалавека, аб'яўленае ў Слове, якое сталася целам.

Няхай католікі, занятыя ў свеце масавай інфармацыі, усё больш адважна і радасна абвяшчаюць «з дахаў» праўду пра Езуса, каб усе мужчыны і ўсе жанчыны маглі пачуць пра любоў, якая складае цэнтр Божага самааб'яўлення ў Езусе Хрысце, які ёсць той самы ўчора, і сёння, і навекі (гл. Гбр 13, 8).

З Ватыкана, 24 студзеня 2001 года, успамін св. Францішка Салезія.
Ян Павел ІІ

Пераклад з польскай мовы К. Л.