![]() ![]() |
![]()
|
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
|
№
1(15)/2001
![]() Дакументы
Haereditas
Мастацтва
Святло слова
Проза
Паэзія
Святло слова
Жана НЕКРАШЭВІЧПостаці
Нашы святыні
Кантрапункт
На кніжнай паліцы
Haereditas
|
Наўрад ці пакінуць абыякавымі чытача дзесяткі ілюстрацый, прысвечаных тканінам, якімі па святах упрыгожваюць крыжы і надмагільныя помнікі. Гэта – сапраўднае адкрыццё новага пласту народнай творчасці. З дапамогаю ручнікоў, фартухоў, стужак жанчыны ствараюць своеасаблівыя надмагільныя скульптуры-інсталяцыі. Асобны раздзел у альбоме – абракальныя крыжы. Гэтыя крыжы не маюць нічога агульнага з магіламі і смерцю. Іх функцыя – абараняць ад зла, войнаў, хваробаў, неўраджаяў. Адны з іх спрыялі шчасцю ў асобным доме (прыдамовыя крыжы) або ва ўсёй вёсцы (вясковыя і крыжы на скрыжаваннях), іншыя дапамагалі ў дарозе (крыжы прыдарожныя). Крыжы каля крыніцаў асабліва ўражваюць па святах, калі да іх збіраецца шмат людзей, каб звярнуцца з малітвамі да Бога, ачысціцца і ацаліцца з дапамогаю вады святых крыніцаў. На месцах з незвычайнымі ўласцівасцямі – прошчах – таксама ўстанаўліваюць крыжы, да якіх людзі, як правіла, ходзяць па адным з самымі запаветнымі жаданнямі або з удзячнасцю да Бога, абавязкова суправаджаючы гэты рытуал ахярай у выглядзе навязвання абракальнай тканіны (ручніка, наміткі, хусткі) на крыж. «Беларускія народныя крыжы» – гэта адзінае выданне, якое дазваляе надзвычай глыбока і ўсебакова пазнаёміцца са спецыфічнай часткай традыцыйнай культуры беларусаў. Яно разлічана на самага шырокага чытача, але ў першую чаргу на тых, хто цікавіцца краязнаўствам, этнаграфіяй, гісторыяй і фатаграфіяй. У Літве, напрыклад, за апошнія гады выдадзены аналагічныя выданні «Kryždirbyste lietuvoje» і «Lietuviš liaudies memorialiniai paminklai», але кожнае з іх закранае толькі асобныя віды культавых помнікаў, таму наша выданне можа зацікавіць і літоўскага чытача. Манаграфія «Беларускія народныя крыжы» складаецца з 29 раздзелаў, падзеленых на 3 часткі: І Класіфікацыя і разнавіднасці беларускіх надмагілляў. ІІ Семантыка і функцыі народных надмагільных кампазіцый. Язычніцтва і сучасная пахавальная атрыбутыка. ІІІ Абракальныя крыжы. Усе матэрыялы багата праілюстраваны: на 224 старонках фарматам 24х30 см змешчаны 303 фотаздымкі і 83 графічныя малюнкі, ёсць паказальнік прадметаў і паняццяў, а таксама геаграфічны паказальнік. Альбом напісаны на беларускай мове. Маюцца таксама рэзюме і подпісы да ілюстрацыяў па-англійску. Па пытаннях звяртайцеся: ramaniuk@hotmail.com.
|
![]() |
![]()
|
![]()
|
![]() |