СЬЛЕДАМ ЗА ХРЫСТОМ

1. Валадарства Божае ў вас ёсьць (Лк 17, 21), кажа Пан.

Зьвярніся ўсім сваім сэрцам да Бога, пакінь гэты марны сьвет, дык знайдзе адпачынак душа твая.

Вучыся пагарджаць усім вонкавым, а імкнуцца да спраў унутраных і ўбачыць, што валадарства Божае прыходзе да цябе.

Бо валадарства Божае — гэта супакой і радасьць у Духу Сьвятым (Рым 14, 17), каторае бязбожным не даецца.

Прыйдзе да цябе Хрыстус, даючы пацеху сваю, калі толькі ў душы тваёй падрыхтуеш належнае Яму памешканьне.

Уся слава Яго і аздоба ўнутры ёсьць (Пс 44, 14), і ўспадобу быць Яму там.

Часта Ён адведвае ўнутранага чалавека, а гутарка з Ім салодкая, пацеха мілая, супакой вялікі, блізкасьць Яго да чалавека незвычайная.

Ах, душа верная, прыгатуй гэтаму Улюбёнцу сэрца сваё, каб Ён захацеў прысьці да цябе і астацца з табою.

Бо ж сам Ён сказаў: Калі хто любіць Мяне, — спаўняе словы Мае, і прыдзем да яго, і памешканьне зробім у яго (Ян 14, 23).

Дай жа Хрысту месца і нікога больш туды ня пушчай.

Калі Хрыста будзеш мець, багаты будзеш і хопіць табе гэтага. Сам Ён будзе даглядчыкам тваім і ўва ўсім апекуном верным, каб ня трэба табе было на людзей спадзявацца.

Хутка бо людзі мяняюцца і хутка адыходзяць, а Хрыстус трывае вечна (Ян 12, 34) і астанецца верным табе аж да канца.

3. Ня трэба шмат спадзявацца на чалавека нядужага ды смяротнага, хаця б ён быў і карысны і мілы; ня трэба так жа надта й сумаваць, калі ён працівіцца і пярэчыць табе.

Тыя, што сяння з табою — заўтра могуць быць проціў цябе і наадварот; людзі, як вецер, мяняюцца часта.

Усю надзею сваю мей у Богу, і няхай Ён будзе і страхам і міласьцяй. Ён Сам за цябе адкажа і зробіць, каб найляпей было.

Ня маем тутака сталага прыпынішча (Гбр 13, 14); і дзе б ты ня быў — чужаземцам ды вандроўнікам будзеш; і нігдзе ня найдзеш супакою, пакуль ня злучышся з Хрыстом.

4. Чаго ж тутака навакол шукаеш, калі гэта ня месца твайго супачынку? У небе павінна быць памешканьне тваё (2 Кар 5, 2), а на ўсё зямное як бы мімаходам мы глядзець маем.

Усё міне і ты сам мінеш.

Глядзі, каб не зьвязваўся з нічым на зямлі, каб не злавіўся ды ня зьгінуў.

Няхай думка твая заўсёды ўзносіцца да Найвышэйшага, а малітва бязупынна кіруецца да Хрыста.

Калі ня здолееш разважаць аб справах найвышэйшых і нябесных, дык зьвярніся да мукі Хрыста і ў сьвятых Ягоных ранах прабывай ахвотна.

Бо калі пабожна прыпадзеш да ран Езуса, вялікую дужасьць пачуеш у турботах сваіх, ня будзеш зважаць на пагарду людзкую і лягчэй лаянку стрываеш.

5. Хрыстус так жа цярпеў пагарду ад людзей на гэтым сьвеце і ў найвялікшай патрэбе, сярод зьнявагаў — пакінулі Яго блізкія і прыяцелі.

Хрыстус хацеў цярпець і быць пагарджаным, а ты сьмееш наракаць яшчэ?

Хрыстус меў ворагаў і абмоўцаў, а ты хацеў бы, каб усе былі табе прыяцелямі і дабрадзеямі?

Скуль жа была б карона для цярплівасьці тваей, калі б ты ня сустрэнуў ніякіх супраціўнасьцяў?

Калі ты ня хочаш цярпець, як жа будзеш прыяцелем Хрыста?

Цярпі з Хрыстом і дзеля Хрыста, калі хочаш валадарыць з Хрыстом.

6. Калі б раз дасканальна ўглыбіўся ты ў сэрца Езуса, ды хаця б крыху пакаштаваў Ягонай гарачай любові, тады зусім ня думаў бы аб сваіх выгодах ці нявыгодах, а цешыўся б з кожнае крыўды, якую табе зробяць, бо любоў Езуса нахіляе чалавека да пагарды самога сябе.

Хто любіць Хрыста і праўду ды хто ёсць чалавекам сапраўды ўнутраным і вольным ад нядобрых пажаданьняў, той здолее свабодна да Бога зьвярнуцца, падняцца ў душы вышэй самога сябе і супакоіцца належна.

7. Хто ўважае ўсё такім, якім яно ёсьць, а не такім, як аб ім гавораць — той сапраўды разумны і больш ад Бога, чымся ад людзей навучыўся.

Хто ўмее слухаць душы сваей і мала зважае на вонкавыя рэчы, той ня шукае месца, ня жджэ часу на пабожныя цьвічэньні.

Чалавек унутры хутка зьбірае свае думкі, бо ніколі цалкам іх не расцярушвае.

Не перашкаджае яму ані вонкавая праца, ані заняткі ў часе азначаным, але што б ні траплялася, ён хутка дастасоўваецца да ўсяго.

Хто ўнутрана добра наладзіцца ды ўпарадкуецца, той не зважае на дзіўныя і нягодныя паступкі людзкія.

Столькі чалавек спазнае перашкод ды расцярушаньняў, сколькі аддасца вонкавым справам.

8. Калі б ты быў справядлівым і чыстага сэрца, усё было б для твайго дабра і поступу духовага.

Але шмат што табе не ўспадобу і цябе клапоціць, бо недасканальна яшчэ ты памёр для самога сябе ані адкараскаўся ад усяго зямнога.

Нішто так ня брудзіць і не заблытвае сэрца чалавека, як нячыстае твораў каханьне.

Калі адкінеш пацехі вонкавыя, здолееш разважаць аб нябесных рэчах і часьцей весяліцца ўнутраным вясельлем.

1. Не глядзі на тое, хто за цябе, або хто насупроць цябе, але так рабі і старайся, каб Бог быў з табою ў ва ўсім, што робіш.

Мей добрае сумленьне, дык і Бог абаронцам тваім будзе.

Каго Бог захоча падтрымаць, таму нічыя злосьць не зашкодзіць.

Калі ты патрапіш маўчаць і цярпець — бяз сумніву ўбачыш помач Бога.

Ён сам ведае пару і спосаб твайго вызваленьня, і таму трэба табе спадзявацца на волю Ягоную.

Богу гэта ведаць, як памагчы нам і вызваліць ад усякага непакою.

Часта нам надта карысна дзеля вялікшае пакоры, каб іншыя ведалі нашы заганы і дакаралі нас.

2. Калі чалавек спакараецца дзеля сваіх заганаў, тады лёгка супакойвае іншых і лёгка годзіць з сабою тых, што на яго злуюць.

Пакорнага Бог бароніць і вызваляе; пакорнага любіць і пацяшае; да пакорнага сам схіляецца; пакорнаму дае вялікую Ласку і з ягонае нізкасьці падымае да славы.

Пакорнаму паказвае свае таёмнасьці і да сябе міла пацягвае і заклікае.

Пакорны, дазнаўшы зьнявагі, не нарушыць супакою свайго, бо трымаецца ён Бога, а ня сьвету.

Ня думай, што шмат ты паступіў у дабры, калі не ўважаеш сябе за ніжэйшага ад усіх.

1. Прадусім сам трывай у супакоі, а тады здалееш супакойваць іншых.

Згодлівы чалавек шмат карысьнейшы, чымся дужа вучоны.

Чалавек непамяркоўны на’т добрае ў благоту перайначыць і лёгка верыць благому.

Добры, згодлівы чалавек усё наварочвае на добрае.

Хто заўсяды ў супакоі трывае, той нікаго не западозрыць, хто нездаволены і ўзбураны, той рознымі турбоціцца падазрэньнямі; сам ня ведае адпачынку і іншым не дае адпачыць.

Часта кажа тое, чаго казаць не належыла б, і ня робіць таго, што рабіць было б яму надта патрэбным.

Глядзіць таго, што іншыя павінны рабіць, а сам сябе глядзець забываецца.

Зважай тады насамперш на самога сябе, а тады ўжо будзеш мець права рупіцца аб бліжнім сваім.

2. Ты добра ведаеш, як апраўдвацца і прыхарошваць чыны свае, апраўданьняў жа ад іншых прымаць ня хочаш, а справядлівей было б, калі б ты самога сябе абвінаваціў, а брату свайму нашоў бы апраўданьне.

Калі хочаш, каб цябе цярпелі іншыя, цярпі і ты іх.

Глянь, як далёка табе яшчэ да гэнай сапраўднай пакоры і любові, якая ўжо ня ведае гневу, ці злосьці, — хіба на сябе самога.

Нічога вялікага — спакойна жыць з добрымі ды пакорнымі, — гэта ўсім прыродна і ўспадобу, і кожны любіць супакой і тых, што аднолькава з ім думаюць.

Але з людзьмі злоснымі, нягоднымі, непаслушнымі або нам праціўнымі здолець жыць згодна — сапраўды вялікая ласка, чын пахвальны і надта мужны.

3. Ёсьць такія, што і самыя трываюць у супакоі і з іншымі згодна жывуць.

А ёсць такія, што самыя ня маюць супакою і іншым яго не даюць; іншым з імі цяжка, самым аднак найцяжэй.

Ёсьць урэшце такія, каторыя і самых сябе трымаюць у супакоі і другім даць яго стараюцца.

А ўвесь супакой у гэтым няшчасным жыцьці хутчэй будзе ў пакорнасьці і цярплівасьці што да праціўнасьцяў, чымся ў неадчуваньні іх.

Хто лепш патрапіць цярпець — вялікшы найдзе супакой; той пераможнік самога сябе, пан сьвету, прыяцель Хрыста і спадкавіч неба.

1. На двух крыллях лунае чалавек над зямлёю — на прастадушнасьці і чыстасьці.

Прастадушнасьць павінна быць у намерах, чыстасьць у пачуцьцях.

Прастадушнасьць імкнецца да Бога, чыстасьць находзіць Яго і цешыцца.

Ніякая справа ня будзе цяжкою, калі будзеш свабодным у душы ад грэшных нахілаў.

Калі нічога іншага ня будзеш старацца шукаць, як волі Божай і карысьці бліжняга, унутранай свабоды дазнаеш паддастаткам.

Калі б сэрца тваё было простае — тады ўсенькія стварэньні былі б табе люстрам жыцьця і кнігаю сьвятое навукі.

Няма стварэньня такога маленькага і марнага, якое б ня выказвала б дабраты Бога.

2. Калі б ты ў душы быў добры і чысты, тады добра ўсё без перашкод бачыў бы і цяміў.

Чыстае сэрца прабівае неба і пекла.

Якім хто ёсьць у душы, так судзіць і аб вонкавым.

Калі ёсьць на сьвеце радасьць якая, дык мае яе чалавек чыстага сэрца.

І калі дзе ёсьць турбота і злыбеда, дык найболей ведае гэта благое сумленьне.

Як паложанае ў вагонь жалеза губляе іржу і чыстым робіцца, — гэтак і чалавек, калі ўсім сэрцам да Бога зьвернецца — траціць сваю недалужнасьць і становіцца новым чалавекам.

3. Калі чалавек пачынае стынуць, тады палохаецца на’т маленькае работы і ахвотна прымае зманныя радасьці.

Калі ж дасканальна пачынае сябе перамагаць і мужна ідзе шляхам Божым — мала зважае на тое, што раней цяжкім яму выдавалася.

1. Ня можам мы самі сабе занадта верыць, бо часта і ласкі нам не хапае і веды патрэбнае.

Мала ў нас сьвятла — і тое губляем хутка праз сваю нядбаласьць.

Часта і ня бачым, насколькі мы сьляпыя ў душы сваёй.

Часта блага робім і горш яшчэ апраўдываемся.

Бывае падчас, што благая пачуцьцёвасьць намі валодае, а мы думаем, што жарлівасьць.

Іншых за дробязі ганім, а сабе большыя правіны выбачаем.

Адразу чуем і ацаняем тое, што церпім ад іншых, а сколькі ад нас церпяць — на гэта не зважаем.

Той, хто сьцісла і безстаронна сябе асудзіў бы — спазнаў бы, што ня мае ён права сурова судзіць іншых.

2. Унутраны чалавек насамперш сябе сьцеражэ і на сябе зважае, а хто ўважна сьцеражэ самога сябе — лёгка вучыцца аб іншых маўчаць.

Ніколі ня будзеш унутраным і пабожным, калі ня будзеш маўчаць аб іншых і глядзець прадусім на сябе.

Калі будзеш мець на думцы Бога і сябе, — мала закрануць цябе вонкавыя справы.

Дзе ж ты, калі ў самым сабе няма цябе? А калі ты ўсё перабег думкай — што табе з гэтага, калі самога сябе ты апусьціў?

Калі ты хочаш быць спакойным і сапраўды злучыцца з Богам, трэба табе ўсё кінуць і зьвярнуцца да самога сябе.

3. Шмат скарыстаеш, калі будзеш свабодным ад усіх дачасных клопатаў.

Шмат абманешся, калі будзеш зважаць на нешта дачаснае.

Няхай нішто ня будзе табе вялікім, нішто высокім, нішто ўдзячным, нішто мілым, нішто пажаданым — апрача Бога і таго, што з Бога ёсьць. Уважай за марную ўсякую пацеху, каторая б табе ад якога-небудзь стварэньня прыйсьці мела.

Той, хто любіць Бога, ня дбае аб нічым на сьвеце і, апрача Бога, пагарджае ўсім.

Толькі Бог ёсць вечны, бязьмерны і ўсё напаўняючы, пацеха душы і сапраўдная радасьць сэрца.

1. Слава добрага чалавека — гэта пасьведчаньне добрага сумленьня (2 Кар 1, 12).

Мей добрае сумленьне, дык заўсёды будзеш мець радасьць.

Добрае сумленьне шмат здолее стрываць і сярод праціўнасьцяў многа цешыцца.

Благое сумленьне заўсёды спалоханае і неспакойнае.

Соладка адпачынеш, калі ня будзе цябе ганіць сэрца тваё.

Не весяліся нічым, калі добра не зрабіў.

Людзі благія ніколі ня ведаюць сапраўднае радасьці, ані ўнутранага супакою, бо бязбожнікам нямашака супакою (Іс 17, 21), кажа Пан.

Калі б казалі яны: мы спакойныя, ня прыдзе на нас зло (Ер 5, 12) і хто пасьмее нам шкодзіць? — ня вер ім, бо раптоўна паўстане гнеў Божы і ў нішто абернецца іхняя работа і прападуць іхнія намеры.

2. Зусім ня цяжка тым, што Бога любяць, хваліцца сярод клопатаў (Рым 5, 3), бо так хваліцца — гэта хваліцца ў крыжы Пана (Гал 6, 14).

Кароткая слава, што даюць сабе ўзаемна людзі.

З славаю сьвета заўсёды сум сябруе.

Слава добрых — у сумленьнях іхных, а не ў вуснах людзей. Радасьць справядлівых з Бога і ў Богу, а праўда — іхняе вясельле.

Хто імкнецца да вечнай і сапраўднай славы, той не клапоціцца аб дачаснай.

А хто дачаснае славы шукае або не пагарджае ёю з усяе душы, той менш, відаць, любіць славу нябесную.

Вялікі супакой сэрца мае той, хто не праймаецца тым, ці яго хваляць, ці ганяць.

3. Хто мае чыстае сумленьне — лёгка здаволіцца і будзе спакойным.

Ня будзеш сьвяцейшым, калі пахваляць цябе, і ня горшым, калі цябе зганяць.

Якім ты ёсьць, — такім ёсьць і тое, што кажуць аб табе, цябе не перайначыць перад воблікам Бога.

Калі зважаеш на тое, чым ты ёсьць у душы — ня будзеш клапаціцца, што аб табе людзі гавораць.

Чалавек воблік бачыць, а Бог сэрцы (1 Сам 16, 7). Чалавек судзіць паводле ўчынкаў, а Бог паводле намераў.

Добра заўсёды рабіць і мала аб сабе думаць — вось знак пакорнае душы.

Не хацець пацехі ад ніякага стварэньня — вось знак вялікае чыстасьці і веры.

4. Хто не аглядаецца на вонкавае пасьведчаньне аб сабе, той, значыць, даручыў сябе зусім Богу.

Бо ня той ёсьць дазнаны — кажа св. Павал, — які сябе хваліць, але той, каго Бог хваліць (2 Кар 10, 18).

Хадзіць з Богам у душы, не захопліваючыся нічым звонку — вось стан унутранага чалавека.

1. Бласлаўлёны, хто ведае, што такое любіць Езуса і пагарджаць самым сабою для Езуса.

Дзеля гэнага Улюбенца трэба ўсё ўлюбёнае пакінуць, бо Езус хоча, каб мы Яго самога і больш за ўсё любілі.

Любоў стварэньняў малапэўная і абманная, любоў Езуса верная і трывалая.

Хто прывяжацца да стварэньняў, — зьгіне з імі, а хто прыхіліцца ўсім сэрцам да Езуса — узмоцніцца на векі.

Таго любі і лічы сабе за прыяцеля, хто цябе не пакіне, калі ўсе адхінуцца ад цябе і хто, калі надыдзе твой канец, ня дасьць табе зьгінуць.

Ці хочаш, ці ня хочаш — з усімі трэба будзе калісь разьвітацца.

2. Жывучы ці ўміраючы, заўсёды трымайся Езуса і даручы сябе Ягонай вернасьці, бо калі б усе адхінуліся ад цябе, Ён адзін табе паможа.

Улюбенец твой такой натуры, што ня хоча нікога іншага, з кім трэба было б дзяліцца тваёю любоўю. Ён сам хоча валодаць тваім сэрцам і быццам кароль панаваць, седзячы на троне сваім.

Калі б ты патрапіў асвабадзіцца ад усякага стварэньня, тады Езус ахвотна жыў бы з табою і ў табе.

Бадай усё ўтраціш, чаго толькі ад людзей, а не ад Езуса спадзявацца будзеш.

Не апірайся на трасьціну, якая хістаецца ад ветру, бо ўсякае цела, як трава вяне, і ўсякая слава яго, як цьвет травы ападае (Іс 11, 6).

3. Хутка абманешся, калі толькі на павярхоўнасьць людзкую зважаць будзеш.

Бо калі шукаеш у людзей пацехі і карысьці — найхутчэй сустрэнеш расчараваньне і шкоду.

Калі ўсюды будзеш шукаць Езуса, дык сапраўды найдзеш Яго.

Калі будзеш шукаць сябе самога, дык і найдзеш сябе самога, сабе аднак на пагібель.

Бо чалавек больш шкодзіць сабе самому, калі Езуса ня шукае, чымся ўвесь сьвет і ўсе ягоныя ворагі.