ДЗЕНЬ МЕДЫЦЫНСКАГА РАБОТНІКА БЕЛАРУСІ

Фрагмент карціны «Бітва пад Воршай», 1514–1528 гг. (?). Дошкі, алей. На думку М. Купавы, тут паказана, як эскулап XVI ст. аглядае свайго пацыента гусара.

9 лістапада 1512 г. у Падуанскім універсітэце адбылася знамянальная падзея: у гэты дзень малады Францішак Скарына здаваў экзамены на годнасць доктара медыцыны. Падзея для еўрапейскага ўніверсітэта была зусім незаўважная: дактарант быў з далёкай і малавядомай, нават для вучонага свету, краіны. Але прэтэндэнт на годнасць доктара медыцыны ўсё ж быў вядомы ў колах вучонага свету. І першае, і другое якраз і выклікала цікавасць у навукоўцаў Падуі. Для нас, сённяшніх, усё ж застаецца пытанне: чаму Скарына быў вядомы ў Падуі? На выпрабаванні Скарыны прыйшло вельмі шмат навукоўцаў з розных галінаў навукі, прадстаўнікоў Касцёла, творчых людзей, гараджанаў Падуі. А гэта гаворыць пра тое, што Скарына быў вядомы ў падуанскім асяроддзі. Ён жа недзе вучыўся медыцыне, а можа, і працаваў? Мы можам толькі здагадвацца пра гэта, не больш. Ці не ў Падуі ён і вучыўся?

Каб атрымаць поўнае адабрэнне і прызнанне, Ф. Скарына павінен быў гаварыць на адной зразумелай мове з падуанцамі. Акрамя лацінскай мовы, якую Ф. Скарына як прадстаўнік культурнага і навуковага свету Еўропы выдатна ведаў, ён мог ведаць і італьянскую мову. На нашу думку, без мовы краіны прыезджы навуковец не мог выглядаць натуральна ў мясцовым асяроддзі, а гэта значыць, што наш асветнік жыў, вучыўся ў Італіі працяглы час.

9 лістапада 1512 г. у біскупскім палацы ў прысутнасці аўтарытэтных вучоных Падуанскага ўніверсітэта і высокіх службовых асобаў Скарына быў абвешчаны доктарам у галіне медыцыны і яму былі ўручаны адпаведныя знакі навуковай годнасці. Прафесар, доктар мастацтваў і медыцыны Барталамей Барызон уручыў Скарыну знакі доктара медыцыны.

На думку многіх дзеячаў культуры і медыцынскіх работнікаў, дзень 9 лістапада не можа згубіцца ў нетрах мінуўшчыны: ён выдатны і знамянальны, бо звязаны з дзейнасцю Ф. Скарыны, генія беларускай зямлі. Таму гэты адзін дзень з жыцця і навуковай дзейнасці Скарыны павінен быць незабыўным, ён павінен быць у нашых календарах як Дзень медыцынскага работніка Беларусі.

Таму група энтузіястаў медыкаў, дзеячаў культуры, журналістаў 11 лістапада 2017 г. правяла пасяджэнне грамадскасці на гэтую тэму, каб зацвердзіць 9 лістапада ў нашай памяці і ў календарах. Урачыстасць пачалася канцэртам музычнага калектыву «Brevis» пад кіраўніцтвам Паўла Сурагіна: гучала музыка XVI ст., часоў Скарыны — эпохі Адраджэння. Грунтоўна пра Скарыну і ягоны пераклад Бібліі апавяла Ірына Дубянецкая, доктар тэалогіі. Алесь Разанаў чытаў славутыя тэксты Ф. Скарыны ў сваім перастварэнні, а я распавёў прысутным пра партрэт Ф. Скарыны, змешчаны ў кнігах Бібліі ў 1517 і 1518 гадах; доктар Мінскага дыягнастычнага цэнтра Віталь Равінскі прачытаў свой даклад «Лекар Францішак Скарына і яго час». Такім чынам у Беларусі адбылося тое, што павінна было даўно адбыцца. Цяпер у Беларусі ёсць свой Дзень медыцынскага работніка, які ў сваёй аснове напоўнены глыбокім зместам і асвечаны навуковай дзейнасцю вялікага асветніка і лекара Францішка Скарыны.

Мікола Купава

Гл. таксама:
:: ЛЕКАР ФРАНЦІШАК СКАРЫНА І ЯГО ЧАС ::