 |
|
Альда Анараці (Aldo Onorati) — італьянскі паэт, празаік, даследчык літаратуры. Нарадзіўся ў 1939 г. у г. Альбана пад Рымам. Выкладаў італьянскую мову і літаратуру, супрацоўнічаў з газетай «L’Osservatore Romano» і іншымі італьянскімі перыядычнымі выданнямі. Аўтар шматлікіх кніг паэзіі і прозы, перакладзеных на 20 моваў, даследчык літаратуры, у прыватнасці, творчасці Дантэ. Супрацоўнічаў з італьянскім тэлебачаннем (перадачы на тэму школы і выхавання), займаўся выдавецкай дзейнасцю. Прымае актыўны ўдзел у папулярызацыі італьянскай літаратуры, шмат выступае з лекцыямі.
|
|
|
|
Верасень
На світанку
званіцы цень утварае крыж
з тваёй дарогай,
увечары –
з маёй…
|
|
Крыж чакае
Ты пакутаваў дзеля Тваёй любові, Езус;
я пакутую дзеля маёй любові.
…А ў канцы кожнай сцяжыны
заўжды стаіць крыж і чакае…
|
|
З кнігі вершаў «чалавек + Чалавек
і прыйдзем да Бога» 1
імя святога Францішка Асізскага за 1963 г.)
І
Прысвячаецца
Джорджо Барберы
Сквароцці
Сёння раніцай плачуць шыбы.
Прыйшла ап’янелая восень.
На галіне, што гайдаецца ў садзе,
вісіць мая плашчаніца
і не жадае жоўкнуць.
Далятае
з лесу водар грыбоў, з зямлі –
плач пахаваных рук.
Вільготная лава таверны
пад шатамі дрэваў на ветры халодным,
які распранае галіны;
падзенне пяшчотнае матылёў,
ружовых і жоўтых,
на мармуры мёртвых і на пустазелле
агульных магілаў, дзе крапіва
ног не пячэ і не змушае чырванець лыткі
таго, хто прыйшоў без кветак
і без намеру вярнуць паснулыя ўспаміны,
дарэмна згаслыя жыцці.
Некалі ў далёкім «заўтра»
пад дажджом квітнеючых вішняў
будзе цішыня без некропаляў
(можа, Зямля сама
саслізне з неба),
без калонаў чыстца і без
прорваў пекла,
а толькі рай, толькі рай…
ІІ
Між гэтых бязмоўных развалін
я — быццам ягнятка, што прайшло
праз тысячагоддзі.
І я п’ю жыццё,
як водар густога разарыя,
які ўжо губляе пялёсткі і адцвітае…
Цалую зёлкі на гэтых каменнях,
бо ведаю, што памру,
як той, хто іх высек,
як авечка, што выскубла траву
паміж шчылінаў.
І пакуль смяецца час на маіх вуснах,
неба цямнее
і, як слёзы быцця, застаюцца
кроплі дожджу на мурах…
Люты 1962 г.
|
|
Пасха
1
Застаялася ў мёртвых водах зіма,
Але прарастаюць лісцем галіны
над нясмелымі цыкламенамі.
Я ўбачыў куст, да мяне падобны,
Заўтра будем разам спаць на зямлі.
Больш не будзе вёснаў.
2
У гэтым лесе кожная расліна – крыж.
Кожны чалавек — Хрыстос,
які чакае сваёй чаргі.
Я бачыў уночы свой цень, адбіты месяцам,
Возера было, як вадкае цела.
Я спыніў лодку, але не выйшаў.
3.
Літасцівая смерць не ідзе мяне вызваляць.
Не хачу іншага жыцця,
Хопіць гэтага прысуду, каб зламаць мяне.
Дзякуй, мой Божа, што больш не прыйду на зямлю.
Раміторыё, 22 красавіка 1962 г.
|
|
Жнівеньскі накцюрн
1
Між асветленых зорамі сліваў
згубіўся водгалас звона,
музыка сфераў сышла
праз фільтр павуціння
у прывідную ноч.
Двойчы ложак мяне адштурхоўваў,
бессань — няўмольны прысуд,
як халодны бязлітасны дэман
ў галаве.
Што кажуць свяцілы?
Нічога: яны занадта халодныя…
Скажа больш тваё грэшнае сэрца,
што цяпер ад любові згарае.
Учора я Бога шукаў між бясконцых прастораў.
Сёння знайшоў у тваіх пакаянных вачах,
у нашых абдымках, трапяткіх і адчайных,
у тым няўлоўным, што імкнемся схапіць.
2
Над белай дарогай без месяца
голас разгубленай істоты,
перасычанай зернем і пазбаўленай слова,
— таго, што дарам і пакараннем
рассоўвае цемру і робіць датыкальнай пустэчу…
Ты знаходзішся па-за тым
палохаючым даляглядам.
Прасцей лічыць цябе мёртвай, чым ведаць,
што ты далёка.
3
Хутка развіднее;
у даўнейшага чалавецтва быў пастух,
які, адштурхнуўшы ноч,
на блекатанне статку разліў
самоту.
Бог паўтараецца цудоўным чынам.
4.
Брэша недзе сабака рэхам даліны.
Асляня пазяхае з гары.
І зноўку звоніць звон,
Адбівае з сэрцам маім
глухі і сумны
рытм.
Арвіньё, 1962 г.
|
VII
Нядаўна сышла цемра, узышоў месяц… а ўжо зоркі затрымцелі, каб збегчы. Каб я мог затрымаць іх водбліск, пакуль узыду яшчэ на некалькі камянёў, пакуль вярнуся дахаты, зачыню аканіцы ад сонца, што ўсё адкрывае, нават галечу і гнюснасць… Не паспяваю дайсці, як узыходзіць раптоўны дзень! Гэтае святло накрывае думкі, праганяе іх прэч. Вось чаму такая пяшчотная цемра: яна кароткая і таямнічая, як жыццё.
ІХ
Сёння ўночы месяц
мае смак граната.
Месяц адбіваўся
за тымі дрэвамі,
калі ў вачах тваіх хлапчукоў купаліся
нястрымная гарачнасць і няўтульнасць
жыцця.
Між нашых засяроджаных зрэнкаў
слізгала месяцовае лязо.
Мы выраслі ў целе
(гаварылі: у граху).
Мы абое былі — і нас няма.
Кожны дзень мы змяняемся.
Любімая дзяўчынка з дзіцячых сноў
састарылася і памерла,
так,
як я сам нарадзіўся і быў пахаваны
у маленькай яміне ўспаміну,
вільготнай і цёмнай,
выкапанай уночы месяцовым промнем…
|
|
Нашаму Айцу
Гэтае сонца, што шліфуе
лісце,
што фарбуе промні ў восеньскай вадзе,
гэтае сонца, што разрывае
круг далягляду;
гэтае дыханне Бога, што сыходзіць
на залатыя профілі ўзгоркаў
і праходзіць праз вочы, раскрытыя ў неба;
гэтая раніца, светлая ад голага вецця,
крычыць, што чалавек прыняў
смерць
і ўзнавіў дамовы
аб вечнасці
з Богам!
|
ХХІ
Калі на нашым свяце
мы прымем боль як сябра,
то ўзыдзем вышэй за анёлаў няйнач,
у чые дзверы не стукае плач.
|
|
Люблю
Люблю Бога, які абраў мяне за сына,
калі зрабіў чалавекам.
Люблю зямлю, бо змушае мяне
глядзець на неба.
Люблю цела, калі яно бунтуе, як раб,
супраць духу,
схіляе пераможаную галаву
і скараецца.
Люблю сонца, што адкрывае рэчы,
і цемру, што іх хавае.
Люблю блакітную цішу
і навальніцы.
Люблю цябе, бо павядзеш мяне ў сад,
як толькі абвесціцца ноч, а ўсмешка
зробіцца двухсэнсоўнаю.
Люблю самога сябе,
бо жыву і сябе ствараю,
бо хачу скараціць
хоць адлегласць любові
між мною
і Богам.
|
- Onorati Aldo. Uomo + uomo e arriveremo a Dio / Torino : Marietti, 1964.
|
|
